Wat is eigenlijk de oorsprong van een woord zoals ‘freelance’ waar iedereen tegenwoordig zo de mond van vol heeft? Ik kon het mij niet laten en zocht het even voor u op.

Het zal niemand verbazen als Van Dale zegt dat het woord uit het engels is ontleend en dat de huidige betekenis gewoon wil zeggen :’ iemand zonder duurzaam contract’. Vroeger was het blijkbaar een politieker die niet gebonden was aan een bepaalde partij (in Engeland dan toch). In België is deze term blijkbaar nergens terug te vinden in de wet, dus hebben wij 'Freelancers' dan echter wel recht om onze job rechtsgeldig uit te voeren? Dat is echter nog geen antwoord op de vraag waar het woord vandaan komt.

Hiervoor gaan alle credits naar de schotse schrijver Sir Walter Scott, die de term in 1820 introduceerde in zijn boek Ivanhoe. Met Free-lance duidde hij hier aan dat het om een  ‘middeleeuwse huursoldaat’ gaat of letterlijk een 'vrije lans'. Deze militaire avonturiers boden tegen betaling hun wapen (lans, zwaard, pijl & boog,…) en diensten aan. Hierbij werd geen onderscheid in meester en ongeacht voor welk doel er gevochten werd.

In het Engels duidde free-lance aanvankelijk de persoon zelf aan, net zoals in het Nederlands waar freelance ook nog wordt gebruikt voor de persoon zelf, maar al sinds 1900 word freelance ook gebruikt als een actie i.p.v. een persoon. Ik werk ‘freelance” en daarnaast kwam algauw de duidelijker gemarkeerde afleiding voor een persoon : een freelancer. Tegenwoordig wordt het woord ook gebruikt als een werkwoord: wij freelancen !

Als je het bekijkt is er eigenlijk nog niet zoveel veranderd in de diensten die een moderne freelancer aanbied, al vallen er tegenwoordig toch net iets minder doden bij. De moderne wapenuitrusting is dan ook geëvolueerd van een zwaard of lans naar een laptop, smartphone en/of tablet, alhoewel die laatsten soms toch nog gevaarlijk kunnen zijn. De willekeur van meester is ook gebleven, maar de meeste freelancers hebben intussen toch een zekere etymologie voor zichzelf uitgeschreven, zodat er toch een zekere beperking is op gekomen.

De werkplek van een freelancer is daarentegen wel enorm gewijzigd. Het middeleeuwse slagveld heeft eerst plaatsgemaakt voor het parlement wat op zijn beurt dan weer werd vervangen door bedrijven. Tegenwoordig werkt een freelance ook veel thuis of op locatie. Sinds enkele jaren is er de Amerikaanse trend waarbij verschillende freelancers zich verzamelen om samen te werken, maar toch voor hun eigen meester. Waar dan de coworking spaces zoals Steam Studio’s uit gegroeid zijn.

De wapenkasten van weleer zal je hier dus niet vinden, maar de huidige wapens kan je hier dagelijks komen bewonderen en wil je zelf als freelancer eens je wapens komen vergelijken met deze van je collega’s, dan ben je hier meer dan welkom.